مسلم است كه رنگ آميزي در ميان مردم فلات ايران سابقة ديرينه دارد، هر چند
كه از نقطة آغاز بي خبريم و قادر نيستيم به دقت نخستين جماعتي را كه در اين
فلات به كار رنگ آميزي پرداختند مشخص كنيم.
اما مي توان گفت اقوام
اوليه در برخورد با گياهاني كه داراي مواد و مايعات رنگين بوده اند توانسته
اند وسايل خاصي از لوازم زندگي را رنگ آميزي كنند. به علاوه، با توجه به
مدارك باستان شناسي و مردم شناسي در خودآرايي نيز اين رنگها را به كار مي
برده اند. اين مردمان تن و روي مردگان خود را نيز با رنگ زينت مي بخشيدند
تا آنان را هر چه با شكوهتر به جهان ديگر روانه كنند و اين رسم ديرزماني
پيش، تا هزاره سوم ق.م.، در ايران، خاصه در نواحي « سيلك » كاشان، معمول
بود.
بديهي است كه رغبت خاص جماعات بدوي به رنگ آميزي لوازم زندگي و
همچنين خودآرايي، آنان را به تلاش براي بدست آوردن مواد رنگين برانگيخته
است، ولي مشخص نيست چه مدت طول كشيد تا برخورد تصادفي با مادة رنگين گياهي و
طبيعي به شناخت رنگها و استفاده مداوم از آنها منتهي شود.
با گذشت زمان
و رسيدن به عصر حاضر پاي رنگهاي شيميايي به ايران بازشد و اين تجربه
نخستين بار با استفاده از رنگهاي جوهري و گروهي از رنگهاي اسيدي قوي، كه در
برابر نور و شستشو دوام زيادي ندارند، به كار گرفته شد و در نتيجه براي
همگان اين باور پديد آمد كه كيفيت رنگهاي گياهي از رنگهاي شيميايي بهتر و
مناسب تر است، هر چند كه تهية رنگهاي گياهي دشوارتر است.
بنابراين،
بسياري از صاحب نظران و دست اندركاران فرش بر اين باورند كه رنگهاي شيميايي
داراي ثبات خوبي در برابر نور و شستشو و سايش نيستند، در صورتي كه رنگهاي
طبيعي و گياهي از اين ثبات برخوردارند …