تا آغاز قرن بيستم تحولات شگرفي در نظام بين‌الملل به‌وجود نيامد اما دو جنگ جهاني هر كدام به‌گونه‌اي مناسبات جهاني را متحول ساختند. ظهور كمونيسم و بروز جنگ سرد به‌تنهايي چهار دهه از تاريخ جهان را به‌دنبال قواعد خود كشاند تااينكه سرانجام با فروپاشي بلوك شرق زمينه براي تشكيل نظام تك‌قطبي بين‌المللي با محوريت امريكا فراهم شد. اما عوامل زيادي باعث شدند كه در استراتژي جهاني و منطقه‌اي امريكا تغييرات جدي به‌وجود آيد. بااين‌همه، بيشتر از عوامل، بايد بهانه‌هاي اين تغييرات را مورد توجه قرار داد. مهمترين آنها رويداد يازدهم سپتامبر و مبارزه با تروريسم بودند كه نظم نوين جهاني امريكا را با تغييرات ماهوي مواجه ساختند. از جمله اين تغييرات مهم در سياستهاي خاورميانه‌اي امريكا، مي‌توان تحول از استراتژي نقشه راه به استراتژي خاورميانه بزرگ را ذكر كرد. اين‌كه هدف اصلي امريكا از اين استراتژي چيست و چگونه و تا چه حد به آن دست خواهد يافت، امروز به بغرنج‌ترين موضوع در مطالعات بين‌المللي تبديل شده است. مقاله زير پژوهشي در راستاي تشريح اهداف امريكا در جديدترين استراتژي خاورميانه‌اي اين كشور است.
اگر مربع‌مستطيل مفروضي را روي منطقه خاورميانه طوري قرار دهيم كه مركز آن در ايران و خليج‌فارس قرار گيرد، دو ضلع ‌شمالي آن آسياي مركزي و قفقاز و دو ضلع جنوبي آن به ترتيب سودان و عربستان و شمال آفريقا (مصر) را دربرخواهد گرفت. اين منطقه، به‌طورمفروض خاورميانه بزرگ مورد نظر امريكا را شكل مي‌دهد و منطقه‌اي است كه هشتادوپنج‌درصد جمعيت مسلمانان جهان، بيش از شصت‌وپنج‌درصد منابع نفت و گاز دنيا به‌غير از منابع زميني ديگر را در بر مي‌گيرد. از نفت و گاز مهمتر شايد تنوع و تعدد قومي ــ مذهبي، اختلافات مرزي برجاي‌مانده از عصر استعمار و دولتهايي با اشكال حكومتي متفاوت، منطقه خاورميانه را به يكي از مهمترين كانونهاي بحران‌انگيز جهان تبديل كرده‌اند. ازسوي‌ديگر استقرار رژيم صهيونيستي اسرائيل در قلب خاورميانه در سال 1947 با حمايت قدرتهاي بزرگ جهان به‌ويژه ايالات‌متحده امريكا، به امواج بحراني اين منطقه دامن زد؛ چنانكه مي‌توان گفت هم‌اكنون واشنگتن سرنوشت منافع ملي خود را در منطقه با منافع ملي اسرائيل گره زده است …